آموزش ژئورفرنس یا زمین مرجع کردن

بنا به درخواست خوانندگان آموزش کامل نحوه ی ژئورفرنس یا زمین مرجع کردن در GIS و محیط برنامه ی Arc Map را در ادامه آموزش خواهیم داد.

ابتدا نقشه ای که میخواهید ژئورفرنس کنید را در داخل محیط ArcMap وارد کنید بدین منظور بر روی add data در نوار ابزار کلیک میکنیم.

 

همانطور که در گوشه پایین سمت راست تصویر مشاهده می کنید؛ مختصات نقشه بصورت ناشناخته با مختصاتی ساختگی درج شده است. زمانی که مختصات نقشه و یا لایه ای بصورت ناشناخته Unknown Units بود،یا نقشه بطور کل فاقد مقیاس است و به اصطلاح ژئورفرنس نشده است و یا نقشه دارای مختصات است و به اصطلاح ژئورفرنس شده است ولی مختصات نمایشی برای آن درج نگشته است.

جهت ژئورفرنس کردن نیاز به مختصات چهارگوشه نقشه داریم. برای انجام ژئورفرنس بر اساس مختصاتی که بر روی نقشه درج شده است مراحل زیر را انجام دهید:

از منوی View بر روی زیر منوی Data Frame Properties کلیک کنید تا پنجره آن مطابق شکل زیر باز گردد

بر روی تب Coordinate System کلیک کنید
همانطور که مشاهده میکنید در کادر Current Coordinate System مختصاتی درج نشده و Unknown است
برای انتخاب مختصات باید از کادر Select a Coordinate System اقدام کرد. در این کادر برروی فولدر Predefined کلیک کنید. اگر مختصات نقشه UTM باشد باید Projected را انتخاب کنید.
اگر مختصات نقشه جغرافیایی است بدین صورت عمل کنید
UTM > WGS 1984 > NorthernbHemisphere > 39N
(WGS_1984_UTM_Zone_39N)
حال ابزار ژئورفرنس یعنی Georeferencing را فرا بخوانید. همانند شکل زیر بر روی منوی کشویی Georeferencing کلیک کنید

 

 

از این منو، با کلیک بر روی Auto Adjust تیک آنرا بردارید. اینکار باعث میشود تا نرم افزار بطور خودکار مختصات وارد شده برای نقاط را با مقادیر واقعی آن منطبق نکند.

بر روی یکی از گوشه های نقشه مانند شکل زیر زوم کنید و از ابزار Georeferencing ابزار  را انتخاب کنید. با انتخاب این ابزار نشانگر موس به علامت + تغییر می یابد.
همانند شکل دقیقا در محل تلاقی دو خط که مختصات طول و عرض آن نقطه را نمایش می دهد کلیک کنید.حال میبینید که خطی مانند نخ به نشانگر موس و جایی که کلیک کرده اید وصل شده، در یک جای مناسب که مختصات و همینطور دیگر جزئیات مشخص باشد کلیک راست کنید تا مانند شکل زیر منویی 3 گزینه ای باز شود

از این منو اولین گزینه یعنی Input X and Y را کلیک کنید تا پنجره آن مطابق شکل زیر باز گردد

در مقابل x طول و y عرض نقطه را وارد کنید. در اینجا دقت کنید اعداد باید فقط برحسب درجه وارد شوند. یعنی اگر مختصاتی دارای “ثانیه” و “دقیقه” بود باید به درجه تبدیل شوند. برای تبدیل انوع مختصات میتوان از نرم افزار تبدیل مختصات UTM Conversion استفاده کرد. برای تبدیل مختصات DMS به UTM در این نرم افزار تیک NAD83/WGS84 را بزنید و ‍‍‍بعد از وارد کردن اعداد بر روی convert کلیک کنید.
در ادامه ی کار در Arc Map پس از نوشتن مقادیر x و y بر روی Okکلیک کنید.حال مختصات یک نقطه را وارد کرده اید در ادامه باید اینکار را دقیقا برای 3 نقطه باقی مانده یا همان 3 گوشه دیگر انجام دهید.
اگر نقشه را از گوگل ارث وارد نرم افزار کرده اید برای یافتن مختصات نقطه باید در Google Earth در چهار نقطه PlaceMark ایجاد کنید. بعد از کلیک بر روی Add PlaceMark میتوان با جا به جا کردن شکلک آن را به نقطه مورد نظر برد و مختصات نقطه را مشاهده کرد.

بعد از وارد کردن مختصات نقاط باقی مانده دوباره به إکستنشن ابزار بروید و با کلیک روی Auto Adjust تیک آنرا فعال کنید.
حال ممکن است نقشه در صفحه مشاهده نشود این بدین دلیل است که نقشه بر روی مختصات وارده منطبق شده است. با کلیک بر Full Extent میتوان آن را مشاهده کرد. برای ذخیره سازی نقشه ی ژپورفرنس از منوی کشویی Georeferencing بر روی Rectify کلیک کنید تا پنجره آن مطابق شکل زیر باز شود

در این قسمت باید نقشه ژئورفرنس شده را ذخیره کنید و تنها کاری که باید بکنید این است که در Output Location محل ذخیره سازی را مشخص کنید و در قسمت های Name و Format نام و فرمت تصویر ( ترجیحا فرمت TIFF) درج کنید.. بعد از این کار بر روی Save کلیک کنید تا عملیات ذخیره سازی آغاز گردد.
برای افزودن نقشه ی ژپورفرنس شده در محیط نرم افزار مانند قبل باید برروی Add Data کلیک کرد و اینبار نقشه ژئورفرنس شده را اضافه کرد.

 

دقت کنید روش های دیگری نیز برای زمین مرجع کردن در محیط این برنامه وجود دارد و در این آموزش به یک روش اکتفا کردیم.

شارکده